Wat maakt Zaanstad onderscheidend?  Met het nieuwe stadscentrum heeft gemeente Zaanstad een spectaculaire metamorfose ondergaan. Dat willen we graag vasthouden en versterken.

Hoe behouden en versterken we de identiteit van de Zaanstreek in toekomstige gebiedsontwikkelingen? Over deze vraag ging de gemeente Zaanstad in gesprek met onder andere architecten, ontwikkelaars en stedenbouwers tijdens het MAAK.Zaanstad werkatelier ‘Zicht op Zaanstad’. Hierboven in de strip is een impressie van de bijeenkomst te zien.

Verslagen week Verstedelijking zie de link hieronder

Week Verstedelijking – 8 t/m 16 maart 2018

Wat maakt Zaanstad uniek en hoe behoud je de kracht?

Zaanse Geluiden is met zo’n 45 deelnemers op zoek gegaan naar bijzondere Zaanse kwaliteiten en hoe we die in de huidige tijd van toenemende verstedelijking en regionalisering kunnen behouden en benutten. Als opwarmer een filmpje, met Zaankanters die vertellen wat volgens hen typisch Zaans is, wat ze van het centrum van Zaandam vinden, wat ze er van vinden dat Zaanstad steeds meer naar Amsterdam groeit. Jong en oud reageert verschillend, maar er zijn toch ook overeenkomsten. Zaanstad moet niet te veel veranderen en zeker niet op Amsterdam gaan lijken. “Ik moest wel wennen aan het nieuwe centrum, maar nu vind ik het wel echt Zaans”.

Het DNA van de Zaanstreek

Daarna komen drie columnisten aan het woord, ieder met een persoonlijk verhaal over hoe zij tegen de stad aankijken. Guus Bauer, schrijver/journalist, vertelt hoe hij na jaren in het buitenland uiteindelijk in Wormerveer kwam wonen. Wat hem is opgevallen sinds hij hier woont: de Zaanse taal, de verbetering van de Zaanbocht en dat je nog steeds iets proeft van de vroegere standsverschillen. Er zijn ook duidelijke verschillen tussen de lintdorpen.

Ariane Blees, columniste van de Zaankanter, sprak onlangs in haar columns de vrees uit dat Zaanstad steeds ‘Amsterdamser’ wordt.  Toeristische verwijzingen als Amsterdam Beaches (Zandvoort) en Amsterdam Castle (Muiderslot) noemt ze ‘grootheidswaan’. Ariane waarschuwt dat de Zaanse identiteit niet weggegeven mag worden. Zaanstad trekt te veel naar Amsterdam toe. Zaanstad moet wel Zaans blijven!

Tot slot vertelt Els Bakker, directeur van de creatieve broedplaats Honigfabriek, hoe haar keuze om te verhuizen naar Zaanstad ooit tot stand kwam. Ze voelt zich intussen helemaal thuis in het “Zaanse zooitje”, die typische menging van wonen en werken met rondom het mooie veenweidelandschap. De toeloop van bezoekers en nieuwe bewoners vanuit Amsterdam brengt nieuwe invloeden en verandering met zich mee, maar daar moet je volgens Els niet bang voor zijn. Lees in Zaanse Verhalen haar hele verhaal.

Dan is het de beurt aan de aanwezigen die aan de hand van vier stellingen/mythes hun ideeën en meningen delen. In het kort wat indrukken en conclusies:

Mythe 1: Zaanstad is en blijft een werkstad
Dit moeten we niet meer voortdurend ter discussie willen blijven stellen. We willen geen slaapstad worden. Maar je moet er wel wat voor doen om een ‘maakstad’ te blijven, zoals andere – minder vervuilende – bedrijvigheid aantrekken.

Mythe 2: Zaankanters houden niet van verandering
Dit geldt misschien meer voor bewoners in de dorpen. Je moet bang zijn voor verandering. Verandering is goed als het functioneel is. Er is al veel veranderd en daar hebben we ook mee leren leven.

Mythe 3: Zaanstad zal nooit een stad worden en blijft een stedelijke kern met aantal dorpen
We blijven in dat opzicht een bijzondere ‘stad’,  maar dat is juist de kracht. Maar we moeten niet bang zijn voor verandering, die verstedelijking met zich mee brengt. Er kan best ‘de lucht’ gebouwd worden, maar dan wel op de goede plekken en met goede kwaliteit. Wijs ‘vrijplaatsen’ aan waar geëxperimenteerd kan worden.

Mythe 4: Zaanstad is de Zaanse Schans
Hier is men het unaniem mee oneens. Er zijn zoveel meer buurten en plekken, die de moeite waard zijn, maar daar moeten we wel zorgvuldig met verandering omgaan. Ga voor houtbouw op een nieuwe, duurzame en innovatieve manier. En laat de Zaanse stijl van het centrum beperkt blijven tot het centrumgebied, anders wordt het ‘te veel van het goeie’!

Week Verstedelijking – 8 t/m 16 maart 2018

Night cityscape focused in glasses lenses. Vision concept

Als de stad straks groeit, dan is dat meer dan stenen stapelen. Hoe zorgen we ervoor dat iedereen voldoende kansen krijgt om te wonen? Wat is er nodig om de stad leefbaar te houden, voor nu en straks? De Zaanse woningcorporaties organiseren een tweede woondialoog met als thema “samen wonen in Zaanstad”.

Verschillende organisaties uit de stad zijn op 12 maart tijdens de Woondialoog samen in het leven van huurders gestapt. Er is gekeken wat bewoners uit Zaanstad nodig hebben, waar ze goed samen kunnen wonen en wat dat vraagt van de woonomgeving. Hoe gaan we om met diversiteit, met overlast en kwetsbare mensen in wijken en buurten? Het verslag van deze bijeenkomst volgt

Verslagen week Verstedelijking zie de link hieronder

Week Verstedelijking – 8 t/m 16 maart 2018

Jongeren hebben de toekomst maar vinden ze genoeg in Zaanstad? Jongeren veranderen de stad en geven het charme. Zij zijn de toekomstige leiders en werknemers van bedrijven die de circulaire droom om moeten zetten in actie. Zaanstad kent verschillende grote bedrijventerreinen met een enorme werkgelegenheid. Hoe kunnen we jongeren enthousiasmeren om tijdens hun studie hier al kennis te maken? Waarom zouden ze in Zaanstad willen blijven wonen? Wat stellen zij als voorwaarden?

Tijdens de week van de verstedelijking zijn we met leerlingen van het Bertrand Russel College, het Zaanlands Lyceum en het Trias VMBO in gesprek gegaan over wat zij nou belangrijk vinden in Zaanstad. Leuk om te horen was dat ze eigenlijk bijna allemaal tevreden zijn over de stad. Het is hier gezellig, lekker rustig met veel natuur, het centrum van Zaandam is er flink op vooruit gegaan, er zijn leuke restaurantjes en alle familie en vrienden wonen in de buurt. Veel leerlingen waren dan ook van plan om als ze later groot zijn ook in Zaanstad te blijven wonen. Tenminste zolang ze geen liefje zouden vinden in Rotterdam of het avontuur zouden opzoeken in de Verenigde Staten…. In dat geval zouden ze wel vertrekken.

Ook de nabijheid van Amsterdam maakt het aantrekkelijk om in Zaanstad te (blijven) wonen. Enkelen gaven aan hoog geschoolde werkgelegenheid in de stad van belang te vinden om te blijven wonen.  Fastfoodketens bleken ook echt belangrijk te zijn voor de leerlingen, een KFC op loopafstand was een wens die op elke school wel gehoord werd. Ook het behouden van natuur en wat meer voorzieningen in de dorpen was ook een veel gehoorde wens. Op het Zaanlands Lyceum hadden leerlingen voor onze komst al nagedacht over de stad van de toekomst. Ze hadden maquettes gemaakt over hoe zij dachten dat Zaanstad er in de toekomst uit zou moeten zien. Sommige leerlingen beperkten zich tot het bouwen van nieuwe woonwijken. Anderen waren op zoek gegaan naar meer ruimte en hadden eilanden in de Zaan gemaakt of waren de hoogte ingegaan in het centrum van Zaandam. Op vrijwel iedere maquette waren zonnepanelen en/of windmolens te zien. Kortom: veel ideeën en best spannend hoe het allemaal gaat worden!

Verslagen week Verstedelijking zie de link hieronder

Week Verstedelijking – 8 t/m 16 maart 2018

Een veilige en gezonde stad met voldoende groen en voorzieningen. Is dat haalbaar in de toekomst als de stad groeit? De openbare ruimte, die minder wordt, moeten we delen met meer mensen. We krijgen minder vierkante meters die we zo moeten inrichten dat iedereen zich daar prettig en veilig voelt.

De openbare ruimte is vaak sluitstuk in de discussie over gebiedsontwikkeling. Bij het verstedelijken van de stad of het herinrichten van een wijk wordt  de functie van de publieke ruimte steeds belangrijker. Minder vierkante meters voor meer mensen vraagt om een andere kijk op  kwaliteit en verdeling van de openbare ruimte, waarbij rekening gehouden moet worden met aspecten als mobiliteit, veiligheid, geluid, groen, voorzieningen en gezondheid.

Ontwikkelt de openbare ruimte zich steeds meer tot huiskamer van de stad? Welke rol speelt beleving daarbij?  En hoe kunnen betrokken partijen hierin gezamenlijk optrekken ?

Vakspecialisten krijgen een uitnodiging voor deze bijeenkomst die in juni 2018 plaatsvindt.

Voor verslagen Week Verstedelijking zie link hieronder

Week Verstedelijking – 8 t/m 16 maart 2018

De wijken Rosmolenwijk en Westerkoog hebben ieder hun eigen kwaliteiten, maar kennen ook problemen zoals armoede, overlast en vergrijzing. In deze wijken zijn we met bewoners  in gesprek gegaan over hoe ze tegen hun wijk aankijken, wat zij zien veranderen en wat er volgens hen in de komende jaren zou moeten gebeuren. In de strip is te lezen wat er in het gesprek in Westerkoog naar voren kwam. Hier

Wat betekent de verstedelijking voor de Rosmolenwijk?

Op woensdag 14 maart kwamen ongeveer 30 bewoners bij elkaar om te praten over wat verstedelijking gaat betekenen voor de Rosmolenwijk. Aan vijf gesprekstafels werden levendige gesprekken gevoerd. De meeste mensen zijn heel tevreden over de wijk. Vlakbij het centrum en dichtbij voorzieningen en winkels. Een gemoedelijke en gevarieerde wijk waar men graag woont. De zorg die bewoners hebben is of dat wel zo blijft. Er zullen veel woningen worden gesloopt en nieuwgebouwd. Blijven die woningen dan wel betaalbaar? En blijven ze bereikbaar voor de Zaankanters of komen er vooral Amsterdammers wonen? En als de wijk wordt verdicht hoe zorgen we dan dat er genoeg groen blijft? En blijft de wijk dan veilig en leefbaar? Er werd voor gepleit om het filmhuis in de Fabriek te handhaven. Ook werd er gedroomd over een verbinding tussen het ‘oude’ gedeelte van de wijk en het In’t Veldpark, via een tunnel of liever nog: een brug. Geveltuinen in de versteende wijk, ook een breder gedeeld idee. Conclusie van de avond is dat er veel positieve betrokkenheid is van bewoners bij hun eigen wijk. Iedereen wil graag betrokken blijven bij de nieuwe ontwikkelingen.  De wijkwebsite www.mijnrosmolenwijk.nl kan daarbij een belangrijke rol spelen.

De verbondenheid en betrokkenheid
Bijna alle aanwezigen vinden het heel fijn wonen in de Rosmolenwijk. Iemand zegt: mijn kerk staat hier en mijn ziekenhuis en mijn buurthuis: mijn hele leven vindt plaats in de Rosmolenwijk. Het is mijn buurt zegt iemand. Ik voel me thuis in de wijk zegt weer iemand anders. Het is fijn dat je dicht bij het centrum woont. Iemand schrijft: ik woon hier over 10 jaar nog omdat ik dicht bij de Zaan woon en op fietsafstand van het station. Voor andere bewoners geldt dat men geen andere mogelijkheden heeft dan hier te wonen. En: ik krijg dit, wat ik nu heb, niet ergens anders. Ik ben bijna hier geboren en getogen. De betrokkenheid blijkt ook uit het feit dat men het wijkoverleg weer terug wil en dat men betrokken wil worden bij de nieuwe ontwikkelingen in de wijk. Waarom luistert de gemeente niet naar klachten van de bewoners zegt iemand.

Wonen
Bij de toename van het aantal bewoners is het belangrijk dat er een evenwichtige samenstelling is. Niet alleen maar nieuwe bewoners, maar juist ook ruimte voor de oorspronkelijke wijkbewoners. Scheefwoners zouden naar duurdere woningen moeten verhuizen zodat er ruimte komt voor mensen met minder geld. Er zou ruimte moeten zijn voor seniorenwoningen, aangepaste woningen voor ouderen en kangaroowoningen. Betaalbare woningen en genoeg huurwoningen die bereikbaar zijn voor jongeren en starters. Er zou iets gedaan moeten worden aan de bouwvallen in de buurt. Slopen of opknappen. Alle karakteristieke oude panden die er nog zijn zouden behouden moeten blijven en opgeknapt moeten worden. Ook is het belangrijk dat niet alles vol wordt gebouwd en dat de open plekken aan de Zaan open worden gehouden. Iedereen wil van de Zaan kunnen genieten.

Voorzieningen
Het is belangrijk dat er een goed bereikbare supermarkt blijft. Vooral vanwege de vergrijzing moeten er voldoende huisartsen blijven en moet het openbaar vervoer beter worden geregeld, bijvoorbeeld met een buurtbus. Het In ’t Veldpark moet behouden blijven en zou vanuit het ‘oude’ deel van de wijk beter bereikbaar moeten zijn. Bijvoorbeeld met een brug over de Heijermansstraat. Men vindt dat het huisvuil gescheiden opgehaald zou moeten worden. Het filmhuis De Fabriek moet blijven evenals Fluxus en de bibliotheek. Over het Cultuurcluster is een aantal mensen niet erg enthousiast. Sommige bewoners vinden dat er een pinautomaat zou moeten zijn, terwijl anderen dat nu juist niet willen. Een oplaadplek voor de OV-chipkaart zou ook wenselijk zijn. Over de nabijheid van het Fietsenpakhuis is men lovend. Ook met het nieuwe ziekenhuis is men blij. Het buurthuis De Kolk is een heel belangrijke voorziening in de wijk. Er wordt geopperd om het Ruiterveer weer in ere te herstellen, tussen de Deka en Verkade. Er wordt opgemerkt dat er meer activiteiten voor kinderen en jongeren zouden moeten zijn. Bijvoorbeeld een speeltuin zonder hondenpoep. Het zou goed zijn als er een jongeren- en een ouderenwerker voor de wijk zouden komen. En een restaurant in de wijk, met een terras, dat zou fijn zijn. Dat het Pennemes in de wijk ligt is een groot voordeel, want daardoor is het voor bewoners die daar naartoe verhuizen niet zo’n grote stap: ze blijven in de wijk wonen. Voorzieningen die ervoor zorgen dat men langer thuis kan blijven wonen zijn belangrijk: bezorgdiensten voor eten en boodschappen, meals on wheels, thuiszorg.

Veiligheid
Het thema veiligheid wordt veel genoemd. De criminaliteit moet worden aangepakt, de woningen moeten veiliger worden gemaakt en de steegjes moeten worden afgesloten in verband met jongerenoverlast. Bewoners zouden elkaar moeten aanspreken op ongewenst gedrag en overlast. Er wordt gevreesd dat als er 15.000 woningen bijkomen de overlast groter zal worden. Iemand merkt op dat hij in de wijk wil blijven wonen als deze niet verder achteruit gaat. Men wil graag een wijkagent terug in de wijk.

Openbare Ruimte
De Oostzijde moet opnieuw worden bestraat en we moeten het netjes houden. En het trottoir aan de Oostzijde zou breder moeten worden gemaakt. Sowieso zijn goed begaanbare straten een veel genoemd aandachtspunt. De buurt kan gezelliger worden door bijvoorbeeld bloemperkjes en geveltuintjes aan te leggen. Iemand zegt: ik hoop dat mijn geadopteerde perkjes blijven bestaan of terugkomen. Veel bewoners vinden het belangrijk om de wijk groener te maken. Er moet worden gehandhaafd op de overlast van hondenpoep, zwerfvuil en huisraad naast containers. Op sommige plekken staat het grofvuil op maandag al buiten. Zou cameratoezicht daarvoor een oplossing kunnen zijn? Handhaving zou moeten letten op de echt belangrijke dingen en niet mensen bekeuren voor lullige dingen. Er zouden meer ondergrondse vuilcontainers moeten komen bij bestaande bouw.

Sommige bewoners dringen aan op goed beleid tegen katten- en hondenpoep. Een aantal mensen wil dat de hondenpoepbakken worden weggehaald. Ook zou er iets gedaan moeten worden aan de lindebomen waar plakluis uit valt.

De Veeringstraat zou moeten worden doorgetrokken naar de Parallelweg. Er zouden meer op- en afritjes moeten komen voor mindervaliden en kinderwagens. Men is heel blij met de wandelpromenade langs de Zaan. Het plein bij de Wilhelminabrug mag wel eens opgeknapt worden. Verkeersdrempels vindt men niet zo’n goed idee, liever ziet men wegversmallingen om de snelheid van het verkeer te dempen.

Verkeer

Het parkeren wordt gezien als een groot probleem en dat wordt alleen maar groter als er meer woningen worden gebouwd in de wijk. Op sommige plekken zou het goed zijn om blauwe zones in te stellen, bijvoorbeeld bij De Fabriek en het In ‘t Veldpark. De bestaande parkeergarages vindt men duur.

Verslagen week Verstedelijking zie de link hieronder

Week Verstedelijking – 8 t/m 16 maart 2018

Lopen is het nieuwe fietsen en treinen zijn erg ouderwets: mobiliteit in 2040
Steden wereldwijd lopen vol en worden steeds minder goed bereikbaar. Dat geldt ook voor Zaanstad. De komende jaren komen er flink wat extra woningen  bij. Wat heeft dat voor gevolgen als het gaat om bereikbaarheid en mobiliteit? Hoe gaan we ons in de toekomst verplaatsen? Heeft iedereen straks zijn eigen elektrische auto of fiets? Of gaan we massaal met de lightrail en reserveren we met een app een plekje in een deelauto?

Over deze en andere vragen ging het tijdens de Zaanse Geluiden avond op 15 maart in de Brandweerkazerne van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland in Zaandam. Voor een filmverslag, klik hier.

Erik Jongenotter (verkeerskundige van adviesbureau Witteveen & Bos) en Geert Kloppenburg (expert duurzame mobiliteit ) namen het publiek mee naar de toekomst. Hun boodschap: er worden momenteel onhandige, ouderwetse en dure keuzes gemaakt ten aanzien van mobiliteit; het is tijd voor fundamenteel andere oplossingen. Moderator Jan Hoek leidde de discussie in goede banen.
Erik Jongenotter schetste de enorme ontwikkeling die we hebben doorgemaakt: van de trekschuit via de stoomtrein en T-Ford naar de elektrische fiets en de Tesla. Maar hoe verder? Het maakt uit of je in een stad of buiten woont. Op het platteland is eigen vervoer van levensbelang, maar daar kun je je auto overal kwijt. In de stad lopen allerlei vervoersstromen door elkaar. Elektrisch rijden lijkt de toekomst, maar is niet zo milieuvriendelijk als we vaak denken. Al die auto’s nemen bij elkaar veel ruimte in. Parkeren hoort langs de stadsranden, vlakbij de snelweg, waar je direct moet kunnen overstappen op stadsvervoer. Jongeotters pleidooi: zet in op lopen. Want dat is net als fietsen goed voor het milieu, maar veiliger. Het aantal fietsongevallen neemt toe “Lopen wordt het nieuwe fietsen”, aldus Jongenotter. Behalve fietsen vind Jongenotter ook de trein nogal ouderwets. “Met het openbaar vervoer willen we snel en rechtstreeks van A naar B reizen. Een trein, stopt onderweg op plekken waar je niet wil zijn. Lightrail-treinen zijn compacter, hebben een veel hogere frequentie, zijn goedkoper in aanleg en je bent verzekerd van een zitplaats. Maar dat heeft natuurlijk wel gevolgen voor de wachttijden bij de Guisweg.

Geert Kloppenburg toonde overtuigend aan dat Nederland dicht slibt. In 1990 bestond de Metropoolregio Amsterdam uit 1,3 miljoen inwoners en in 2000 waren dat er al 2,4 miljoen.  De druk op het wegennet zal ook de komende jaren tot 2040 enorm toenemen. Als je ons regionale vervoernetwerk vergelijkt met een stad als Parijs, dan lopen we enorm achter. Lightrail biedt enorme potentie, kijk maar naar de Randstad-Zuid.

Kloppenburg was enthousiaster over fietsen dan Jongeneel: “Ons fietsgebruik is Nederland is uniek. Belangrijk is vooral het vervoernetwerk tussen 5 en 25 km. Daarbij is ook de burger zelf aan zet. Als je per se twee auto’s wilt, dan heeft dat gevolgen. Zet bewoners maar bij elkaar en laat ze samen nadenken over hoe ze willen dat hun straat eruit ziet. Ze gaan dan anders naar parkeren kijken, er zijn voorbeelden uit de Schilderswijk in Den Haag.

Samen met het publiek werd nog een aantal ideeën geopperd; lightrail door de derde buis van de Hemtunnel, parkeren zonder parkeernorm en ondergrondse parkeergarages via crowdfunding.

In de toekomst in zes seconden van Tapsloot naar het Noordzeekanaal? Dat is wat stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten opperden in hun afsluitende gedicht “Evolutie van de voortbewegingstechnologie”.

Denkend aan Zaanstad zie ik linten en dijken
Melkschuiten door kavelsloten. Alles is te bereiken
met paardenkracht en fietsend langs kanalen
wordt de mens in beweging gebracht
Met de wind in de zeilen steeds sneller op volle
stoomkracht. Sprintende treinen denderen door alle bariërres
Breken de ozonlaag
De aangelegde snelwegverbanden gedrenkt in fijnstof
leiden tot een groot verkeersinfarct. Stilstand
De reanimatie is niet geslaagd
Evolutionair wordt de mens vertraagd

Beweeg in stilte
Neem plaats
Uw werkplek is een cocon
Verticale tuinen overwoekeren
Verschoonde lucht
Met de hand bosmaaien
Elektrisch fietsen figuren
Sturen over padenstructuur
Toekomst en nu
Water en vuur
Straks glijdt dit papieren bootje
Over Zaanijs
Definitief relatief is een definitie
Roltrappen brengen u tot het hoogste
Platvorm in Babel
Dadel pluk
Fruitig voorgevoel
Uitgekomen
Bouwplannen meegenomen
zwevend buiten dromen

Denkend aan Zaanstad zoef ik zwijgend over het snelfietspad
van A naar B zonder hijgen, elektrisch aangespoord
worden de boodschappen op bestelling door drones bezorgd
word ik circulair zeeziek in een zonaangedreven achtbaan
schiet als een kogel uit een luchtbuks door
zure melkwegen onder de grond. Van Tapsloot
naar het Noordzeekanaal in zes seconden zet ik
mijn benen in de uitverkoop

Zijn onze mensen nog mensen?  
Wanneer zij automatisch leven.  
Emoties opgegeten door het wezen
Buiten het aardse
Bestaan zonder grenzen
Sombere voorspelling
Vaag geraaskal
Gratis ingewanden te grijp
Val in eigen zwaard
Ten aanval!
Metalen vruchten plukken
Voor altijd rijp
Zijn we soms al tot robots ontwikkeld?
Iedere stap geruisloos dichterbij
Terug naar Marsman
Duistere eeuwen beschreven
Opeens verlicht in tijd

Dromend van Zaanstad zien we
Groen in sloten, blauwe luchten zonder
fijnstofwolken binnen loopafstand
Tekstballon blaast twee-traps-raket
Zeepsopbel tot wereldwonder
Beweging weer in gang gezet
toen de vooruitgang verdween
en als het toch weer even wennen is

hebben wij benen te leen

Verslag week Verstedelijking zie de link hieronder

Week Verstedelijking – 8 t/m 16 maart 2018