Lopen is het nieuwe fietsen en treinen zijn erg ouderwets: mobiliteit in 2040
Steden wereldwijd lopen vol en worden steeds minder goed bereikbaar. Dat geldt ook voor Zaanstad. De komende jaren komen er flink wat extra woningen bij. Wat heeft dat voor gevolgen als het gaat om bereikbaarheid en mobiliteit? Hoe gaan we ons in de toekomst verplaatsen? Heeft iedereen straks zijn eigen elektrische auto of fiets? Of gaan we massaal met de lightrail en reserveren we met een app een plekje in een deelauto?
Over deze en andere vragen ging het tijdens de Zaanse Geluiden avond op 15 maart in de Brandweerkazerne van de Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland in Zaandam. Voor een filmverslag, klik hier.
Erik Jongenotter (verkeerskundige van adviesbureau Witteveen & Bos) en Geert Kloppenburg (expert duurzame mobiliteit ) namen het publiek mee naar de toekomst. Hun boodschap: er worden momenteel onhandige, ouderwetse en dure keuzes gemaakt ten aanzien van mobiliteit; het is tijd voor fundamenteel andere oplossingen. Moderator Jan Hoek leidde de discussie in goede banen.
Erik Jongenotter schetste de enorme ontwikkeling die we hebben doorgemaakt: van de trekschuit via de stoomtrein en T-Ford naar de elektrische fiets en de Tesla. Maar hoe verder? Het maakt uit of je in een stad of buiten woont. Op het platteland is eigen vervoer van levensbelang, maar daar kun je je auto overal kwijt. In de stad lopen allerlei vervoersstromen door elkaar. Elektrisch rijden lijkt de toekomst, maar is niet zo milieuvriendelijk als we vaak denken. Al die auto’s nemen bij elkaar veel ruimte in. Parkeren hoort langs de stadsranden, vlakbij de snelweg, waar je direct moet kunnen overstappen op stadsvervoer. Jongeotters pleidooi: zet in op lopen. Want dat is net als fietsen goed voor het milieu, maar veiliger. Het aantal fietsongevallen neemt toe “Lopen wordt het nieuwe fietsen”, aldus Jongenotter. Behalve fietsen vind Jongenotter ook de trein nogal ouderwets. “Met het openbaar vervoer willen we snel en rechtstreeks van A naar B reizen. Een trein, stopt onderweg op plekken waar je niet wil zijn. Lightrail-treinen zijn compacter, hebben een veel hogere frequentie, zijn goedkoper in aanleg en je bent verzekerd van een zitplaats. Maar dat heeft natuurlijk wel gevolgen voor de wachttijden bij de Guisweg.
Geert Kloppenburg toonde overtuigend aan dat Nederland dicht slibt. In 1990 bestond de Metropoolregio Amsterdam uit 1,3 miljoen inwoners en in 2000 waren dat er al 2,4 miljoen. De druk op het wegennet zal ook de komende jaren tot 2040 enorm toenemen. Als je ons regionale vervoernetwerk vergelijkt met een stad als Parijs, dan lopen we enorm achter. Lightrail biedt enorme potentie, kijk maar naar de Randstad-Zuid.
Kloppenburg was enthousiaster over fietsen dan Jongeneel: “Ons fietsgebruik is Nederland is uniek. Belangrijk is vooral het vervoernetwerk tussen 5 en 25 km. Daarbij is ook de burger zelf aan zet. Als je per se twee auto’s wilt, dan heeft dat gevolgen. Zet bewoners maar bij elkaar en laat ze samen nadenken over hoe ze willen dat hun straat eruit ziet. Ze gaan dan anders naar parkeren kijken, er zijn voorbeelden uit de Schilderswijk in Den Haag.
Samen met het publiek werd nog een aantal ideeën geopperd; lightrail door de derde buis van de Hemtunnel, parkeren zonder parkeernorm en ondergrondse parkeergarages via crowdfunding.
In de toekomst in zes seconden van Tapsloot naar het Noordzeekanaal? Dat is wat stadsdichters Jeroen van Leeuwen en Ellis van Atten opperden in hun afsluitende gedicht “Evolutie van de voortbewegingstechnologie”.
Denkend aan Zaanstad zie ik linten en dijken
Melkschuiten door kavelsloten. Alles is te bereiken
met paardenkracht en fietsend langs kanalen
wordt de mens in beweging gebracht
Met de wind in de zeilen steeds sneller op volle
stoomkracht. Sprintende treinen denderen door alle bariërres
Breken de ozonlaag
De aangelegde snelwegverbanden gedrenkt in fijnstof
leiden tot een groot verkeersinfarct. Stilstand
De reanimatie is niet geslaagd
Evolutionair wordt de mens vertraagd
Beweeg in stilte
Neem plaats
Uw werkplek is een cocon
Verticale tuinen overwoekeren
Verschoonde lucht
Met de hand bosmaaien
Elektrisch fietsen figuren
Sturen over padenstructuur
Toekomst en nu
Water en vuur
Straks glijdt dit papieren bootje
Over Zaanijs
Definitief relatief is een definitie
Roltrappen brengen u tot het hoogste
Platvorm in Babel
Dadel pluk
Fruitig voorgevoel
Uitgekomen
Bouwplannen meegenomen
zwevend buiten dromen
Denkend aan Zaanstad zoef ik zwijgend over het snelfietspad
van A naar B zonder hijgen, elektrisch aangespoord
worden de boodschappen op bestelling door drones bezorgd
word ik circulair zeeziek in een zonaangedreven achtbaan
schiet als een kogel uit een luchtbuks door
zure melkwegen onder de grond. Van Tapsloot
naar het Noordzeekanaal in zes seconden zet ik
mijn benen in de uitverkoop
Zijn onze mensen nog mensen?
Wanneer zij automatisch leven.
Emoties opgegeten door het wezen
Buiten het aardse
Bestaan zonder grenzen
Sombere voorspelling
Vaag geraaskal
Gratis ingewanden te grijp
Val in eigen zwaard
Ten aanval!
Metalen vruchten plukken
Voor altijd rijp
Zijn we soms al tot robots ontwikkeld?
Iedere stap geruisloos dichterbij
Terug naar Marsman
Duistere eeuwen beschreven
Opeens verlicht in tijd
Dromend van Zaanstad zien we
Groen in sloten, blauwe luchten zonder
fijnstofwolken binnen loopafstand
Tekstballon blaast twee-traps-raket
Zeepsopbel tot wereldwonder
Beweging weer in gang gezet
toen de vooruitgang verdween
en als het toch weer even wennen is
hebben wij benen te leen
