Wat betekent onze klimaatdoelstelling voor Zaanstad als je inzoomt op een concrete wijk?
Wat kunnen we nog meer doen, bijvoorbeeld om wateroverlast in de wijk te voorkomen? Wat zijn de belangrijke opgaven de komende tijd en wat hebben mensen nodig om te verduurzamen?
Klik hier voor het Zaanse Verhaal: Help, de buurt overstroomt
Op woensdagmiddag 7 februari is het team van Zaans geluiden in buurthuis de Kolk in de Rosmolenwijk. We verkennen hoe mensen aankijken tegen duurzaamheid in de wijk en wat we kunnen doen dat nog meer te bevorderen. Na een korte kennismakingsronde en een introductie gaan we in twee groepen aan de slag. In de ene groep zijn mensen op hun eigen manier al bezig met duurzaamheid en hebben al veel ideeën. De andere groep was een interessante samenstelling van mensen die heel conceptueel over duurzaamheid nadenken en mensen die in hun eigen straat of tuin proberen om zo duurzaam mogelijk met de ruimte om te gaan. Hieronder volgt een greep uit de onderwerpen die zijn besproken.
In een van de groepen begon het gesprek met een klein college ‘wat is duurzaamheid nu eigenlijk’. Zo geeft iemand aan zich een beetje te ergeren aan het sentiment dat duurzaamheid alleen met milieu te maken heeft. Het gaat juist om een drietal zaken wordt gesteld: sociaal, milieu en economie.
Om echt duurzaam te zijn moeten alle drie deze elementen met elkaar in balans zijn.
Het sociale aspect is super belangrijk omdat alleen duurzaam worden veel moeilijker is dan om het samen te doen. Mensen lijken steeds minder tijd te hebben voor elkaar en hun kinderen. Vroeger was er gedeelde verantwoordelijkheid voor de opvoeding van kinderen. Nu worden ouders boos als iemand hun kind aanspreekt.
Over het algemeen vindt men de openbare ruimte in de Rosmolenwijk onder de maat. Wijkbewoners merken op dat er veel auto’s aanwezig zijn. Daardoor wordt er minder buiten gespeeld en geleefd. Maar ergens anders de auto neerzetten is ook moeilijk. Ook is er weinig stoepruimte. “Je zou de openbare ruimte eigenlijk eens moeten bekijken vanuit een kinderwagen’’.
Een groep vrijwilligers hebben meegedacht over het ontwerp van het Roggeplein. Vier avonden waarin ze twee uur hebben meegedacht en ontworpen heeft geleid tot een plan. Dit wordt in de groep toegelicht en er is enthousiasme over de opzet. Tips die de initiatiefneemster meegeeft: Inventariseer eerst goed wat je wilt, luister goed naar elkaar en maak notulen.
Over tips gesproken, de tip van kinderen is ‘hou het simpel’. De Kinderraad heeft met kinderen door de buurt gelopen. De ideeën die hieruit kwamen waren onder andere:
- Plaats prullenbakken die mensen uitnodigen om hun spullen weg te gooien.
- Maak van saaie plekken iets leuks.
- Maak kleurrijke zebrapaden.
De verbinding tussen de ontwerpgroep Roggeplein en de kinderraad is gelegd, het ontwerp wordt nu in de kinderraad besproken.
Wijkbewoners merken op dat er weinig groen in de Rosmolenwijk aanwezig is. De meningen lopen uiteen over wat er zou moeten gebeuren om dat op te lossen. Bomen vindt de ene persoon een mooie oplossing maar anderen geven aan al weer allerlei problemen te voorzien met wortels, scheve stoeptegels en kinderwagens. Mogelijke alternatieven zijn geveltuintjes, bakken met veel groen die als schutting fungeren, staalconstructies met beplanting zoals hop of een wingerd.
Net uit Amsterdam naar de Rosmolenbuurt verhuist, miste een inwoner ook het groen in de wijk. In Amsterdam wordt veel gedaan met geveltuinen. De inwoner heeft de interesse voor meer groen bij zijn buren gepeild en is samen met hen in gesprek gegaan met de gemeente. Na afspraken over afmetingen en soorten planten hebben ze nu in de straat geveltuinen. De wens is om meerdere mensen in de buurt te interesseren voor geveltuinen, zodat de buurt nog groener wordt. Ook zoekt hij nog iemand die een groene muur kan maken.
Een greep uit de verrijkende ideeën:
- Een bijeenkomst organiseren om de interesse te peilen.
- Goede informatie over geveltuinen op de website van de gemeente.
- Een wedstrijd onder de buurten ‘wie heeft het mooiste groen?’.
- Stadslandbouw
- Regentonnen en schuttingen die regen opvangen
- Elkaar helpen om elkaars tuin te onderhouden.
- Eetbare muren.
- Marktplaats: ‘wie kan een groene muur maken?’.
Op het dak van het wijkzorgcentrum is daktuin Pennemes gemaakt. Vrijwilligers kregen zelf de ruimte om met ideeën te komen. Een groep bewoners heeft zelf moestuinen gemaakt; dit sluit aan bij de beweging ‘Groen, grijs en gelukkig’ waar Pennemes als wijkzorgcentrum mee bezig is. In een enthousiast gesprek dat volgde kwamen de volgende ideeën:
- Moestuin bij Mennistenerf
- Zelfoogsttuin
- Daktuinen met zonnepanelen
- De provincie organiseert een groenlab
Tot slot wordt er stilgestaan bij de gevolgen van klimaatverandering. Een groep bewoners zet zich in voor de bewustwording van de verandering van ons klimaat. Op 19 februari wordt het eerste Klimaatcafe organiseert in Zaandam en op 27 maart in Krommenie. Meer groen in de buurt helpt als er ineens veel regen valt. Daarom is er op zaterdag 21 april de ‘ruil een tegel voor een plant’ actie i.s.m. tuincentra uit de Zaanstreek. De verbinding met geveltuinen wordt gezien en vanuit deze groep kan een wedstrijd geveltuinen worden opgezet. Ga voor meer informatie over wat je kun doen met en voor regenwater naar duurzaan.nl/klimaatverandering
Er wordt toegelicht dat gevelbeplanting ook isolerend werkt tegen hittestress. Hiermee kan ook rekening worden gehouden bij de indeling van de straat, bijvoorbeeld het midden wat dieper maken zodat regenwater niet over de stoeprand loopt. Ook regentonnen kunnen helpen bij het voorkomen dat de straat onderloopt. Die kunnen als klein bassin dienen. Nederland kan ook nog wel meer doen om de footprint kleiner te maken. Nu heeft elke Nederlander 6,3 hectare nodig om te leven, dat zou minder moeten worden. Sociale druk zou daarbij wel kunnen helpen denken sommige bewoners, andere geven aan om er toch wel een taboe is om de buren aan te spreken op dit soort zaken. “de buurman zou me een beuk verkopen als ik tegen hem zou zeggen dat hij afval moet scheiden”.
Al met al zien bewoners veel kansen om de duurzaamheid te vergroten en worden er al mooie initiatieven gestart. Doorpratend over de verbindingen en de ideeën kwam een groep tot een muzikale wandeltocht langs de dak- en geveltuinen, eindigend op het Roggeplein. En zou het niet leuk zijn om een award uit te reiken aan de meest duurzame straat in Zaanstad.
